در ۹ ماهگی، کودک یک روتین و روال ثابت برای خواب و بازی کردن دارد ولی همچنان در حال کشف طعمهای جدید است. کودک در این سن برای تست غذاهای جامد متنوع به اندازه کافی بزرگ شده است اما هنوز به مقدار زیادی شیر خشک یا شیر مادر هم نیاز دارد.
ممکن است احساس کنید که به جای غذای جامد دائماً در حال شیر دادن به بچه هستید در این شرایط داشتن برنامه هفتگی برای غذای کودک نه ماهه شما را از سردرگمی نجات خواهد داد. در این مقاله از کودکو درباره مواد غذایی مناسب و مفید برای وزنگیری کودک ۹ ماهه صحبت میکنیم و یک جدول غذایی هفتگی استاندارد را برای ایده گرفتن پیشنهاد میدهیم.
لیست پیشنهادی غذای کودک نه ماهه
در این بخش با لیست استاندارد تغذیه کودک نه ماهه آشنا میشویم:
- میوهها: میوههایی مثل موز، گلابی نرم، هلو، شلیل، هندوانه، طالبی، توت فرنگی، انبه و آلو انتخاب خوبی هستند. در این سن لازم نیست میوهها را بخارپز کنید اما دقت کنید که برش میوه در حدی باشد که در گلوی کودک گیر نکند.
- سبزیجات: سبزیجاتی مثل کلم بروکلی نرم پخته شده، نخود فرنگی، کدو حلوایی، هویج، لوبیا سبز، سیب زمینی شیرین و غیر شیرین لازم است در برنامه غذایی نوزاد نه ماهه گنجانده شوند.
- پروتئین: تخم مرغ کامل (شامل سفیده و زرده)، گوشت مرغ نرم پخته شده، توفو، ماهی بدون جیوه و حبوبات مثل عدس، لپه و نخود له شده را در غذای کودک نه ماهه بگنجانید. اگر فکر میکنید هنوز هضم گوشت قرمز گوسفند برای کودک سخت است از ران بوقلمون استفاده کنید و عصاره ماهیچه گوسفند را به فرزندتان بدهید.
- چربیهای سالم: آووکادو، روغن زیتون، کره بادام زمینی (در صورتی که تست حساسیت را انجام دادهاید) منبع مفیدی برای چربیهای لازم برای بدن کودک در این سن هستند.
- کربوهیدرات: نان سبوس دار نرم، ماکارونی سبوسدار، غلات غنی از آهن مثل گندم، جو دوسر و برنج را در لیست غذای نوزاد نه ماهه قرار دهید.
- آب: لازم است بدانید کودک نه ماهه هم تشنه میشود؛ مخصوصا اگر شیر خشک میخورد. بعد از هر وعده غذای جامد مقداری آبجوشیده شده در لیوان آموزشی کودک یا فنجان به او بدهید.
دقت کنید که هنوز منبع اصلی تغذیه کودک نه ماهه شیر خشک یا شیر مادر است و غذاهای جامد تا یکسالگی غذای کمکی محسوب میشوند.
معمولا کودک در این سن هنوز غذای پوره شده و کاملا نرم میخورد اما آکادمی اطفال آمریکا توصیه میکند که بافت جدید غذایی را در اختیار بچه قرار دهید تا جویدن را کم کم یاد بگیرد.
اگر میخواهید طرز تهیه غذای کمکی نوزاد را یاد بگیرید در مقاله دیگری توضیحات کامل را ارائه کردهایم.
لیست ممنوعه در غذای کودک نه ماهه
خبر خوب این است که لیست غذاهای ممنوعه برای کودک نه ماهه شما محدودتر شده است. در این بخش غذاهای ممنوع در برنامه غذایی نوزاد نه ماهه را معرفی میکنیم:
| نام غذا / ماده غذایی | دلیل ممنوعیت |
|---|---|
| عسل | خطر ابتلا به بوتولیسم نوزادی |
| غذاهای شور (مثل سوسیس، کالباس، چیپس) | فشار به کلیههای نارس کودک |
| غذاهای شیرین یا حاوی قند مصنوعی | پوسیدگی دندان، کاهش اشتها و افزایش وزن ناسالم |
| گوشت، تخممرغ یا ماهی خام یا نیمپز | احتمال آلودگی به سالمونلا و باکتریهای بیماریزا |
| ماهیهای پرجیوه (تن ماهی، کوسه، شمشیرماهی) | آسیب به رشد مغزی کودک |
| شیر گاو | هضم سخت، احتمال کمخونی و حساسیت گوارشی |
| لبنیات غیر پاستوریزه | ریسک آلودگی به باکتریهای مضر |
| آبمیوه صنعتی | قند بالا، کاهش اشتها به غذاهای اصلی |
| ادویههای تند (مثل فلفل و کاری) | تحریک معده و ایجاد ناراحتی گوارشی |
تعداد وعدهها و حجم غذای کودک نه ماهه
تعداد وعدهها و حجم غذای نوزاد نه ماهه به صورت زیر است:
- وعدههای جامد: نوزاد به ۳ وعده غذای جامد کمکی در روز نیاز دارد. مقدار هر وعده حدود نصف لیوان (۱۲۰ سی سی) است.
مقدار هر وعده: - میان وعده: ۱ میانوعده سالم نیز توصیه میشود (مثل تکههای میوه نرم یا بیسکوییت کودک).
- شیر: نوزاد همچنان بین ۳ تا ۴ بار در روز شیر میخورد. مقدار هر وعده شیر بین ۲۱۰ تا ۲۴۰ میلیلیتر است.
میزان کالری مورد نیاز نوزاد در این سن ۷۵۰ تا ۹۰۰ کالری در روز است. این میزان کالری باید با نسبت صحیح توسط شیر (یا شیر خشک) و غذای جامد تامین شود. در جدول زیر جزئیات این موضوع را مشخص کردهایم:
| منبع | کالری تقریبی |
|---|---|
| شیر (مادر یا خشک) | ۴۰۰ تا ۵۰۰ کیلوکالری |
| غذای کمکی | ۳۵۰ تا ۴۰۰ کیلوکالری |
| مجموع | ۷۵۰ تا ۹۰۰ کیلوکالری |
جدول برنامه غذایی نوزاد نه ماهه
در طول روز، علاوه بر چند وعده شیر خشک یا شیر مادر، کودک نیاز به غذای جامد برای رشد دارد. برنامه غذایی برای ایده گرفتن درباره تغذیه نوزاد نه ماهه در این بخش تدوین شده است:
صبحانه نوزاد نه ماهه
| روز هفته | صبحانه |
|---|---|
| شنبه | چند تکه پنیر مخلوط با گردو روی نان کوچک |
| یکشنبه | تخم مرغ آبپز همراه سبزیجات پخته شده |
| دوشنبه | فرنچ تست (مخلوط تست و تخممرغ و شیر و کمی شکر) |
| سهشنبه | فرنی غنی شده با خرما و مغزیجات |
| چهارشنبه | کره بادام زمینی یا درختی بر روی نان با قعات کوچک |
| پنجشنبه | نیمرو کاملا پخته شده همراه تکههای پخته شده سیب زمینی |
| جمعه | عدسی غنی شده با غلات مثل جو دوسر |
نهار نوزاد نه ماهه
| روز هفته | ناهار |
|---|---|
| شنبه | سوپ با عصاره گوشت و عدس |
| یکشنبه | ماکارونی به همراه گوشت قلقلی و سبزیجات نرم مثل هویج پخته یا کلم پخته |
| دوشنبه | غذای انگشتی از مخلوط مرغ پخته شده همراه هویج و سبزیجات که در قطعات مناسب در داخل فر طبخ شده |
| سهشنبه | پوره سبزیجات مثل سیبزمینی شیرین غنی شده با آبگوشت همراه پلو نرم |
| چهارشنبه | املت سبزیجات (مخلوط تخم مرغ با سبزیجاتی مثل پوره گوجه و قارچ و پنیر چدار) |
| پنجشنبه | کته گوشت بوقلمون و شوید |
| جمعه | آش جو همراه با آب گوشت و سبزی و جو پرک |
میان وعده نوزاد نه ماهه
| روز هفته | میانوعده |
|---|---|
| شنبه | میوه در قطعات استاندارد مثل موز و هلو |
| یکشنبه | توپکهای نرم از خرما پوست گرفته شده غلتانده در پودر بادام |
| دوشنبه | مخلوط ماست و ارده یا ماست و میوه |
| سهشنبه | کراکر غنی شده با کنجد |
| چهارشنبه | شیر بادام |
| پنجشنبه | شیربرنج |
| جمعه | کوکی یا بیسکوییت خانگی |
شام نوزاد نه ماهه
| روز هفته | شام |
|---|---|
| شنبه | پلو نرم شده همراه تکههای کوچک گوشت سفید ماهی |
| یکشنبه | نان تست نرم شده با آووکادو غنی شده |
| دوشنبه | کوفته کشکی کوچک (گوشت چرخ کرده و برنج همراه سبزیجات معطر با سس کشک حرارت دیده) |
| سهشنبه | مرغ له شده همراه با ذرت یا لوبیا پخته شده |
| چهارشنبه | نخود پلو یا هویج پلو همراه مرغ ریش ریش شده |
| پنجشنبه | سوپ جو غنی شده با آب گوشت |
| جمعه | توفو خرد شده و نرم همراه با سبزیجات دلخواه |
انواع غذاهای چاقکننده در برنامه غذایی نوزاد نه ماهه
لیست غذاهای چاق کننده مناسب برای نوزاد در این سن به صورت زیر هستند:
- موز
- پوره سیبزمینی شیرین
- ترکیب زرده تخم مرغ همراه با لبنیات پر چرب مثل پنیر و شیر
- آووکادو که سرشار از چربی سالم است
- سبزیجات نشاستهای مثل کدو حلوایی و چغندر
- پاستا و ماکارونی که غنی از کربوهیدرات است
- کره آجیل مثل کره بادام و پسته
- فرنی همراه با خامه و پودر نارگیل
- سوپ همراه با جوانه ماش و گندم
- ماهی قزل آلا سرخ شده یا کبابی
- سرلاک گندم
راههای وزن گیری کودک نه ماهه
اگر وزن کودک زیر خط نمودار استاندارد است و لازم است که غذای کودک نه ماهه را به گونهای غنی کنید که باعث وزنگیری بیشتر کودک شود، بهتر است از روشهای زیر برای بالابردن کالری دریافتی کودک استفاده کنید:
استفاده از چربی مثل کره و روغن زیتون
در وعدههای غذایی کودک مثل فرنی یا سوپ از کره یا روغن زیتون استفاده کنید که کالری بیشتری به غذا میدهند.
افزایش تعداد دفعات میان وعده
به جای یک میان وعده، دفعات دادن میان وعده در روز را بیشتر کنید. کودک به یکباره نمیتواند حجم زیادی غذا بخورد پس بهتر است تعداد دفعات را بیشتر کنید و از میان وعدههای پرچرب مثل ماست پرچرب، موز یا تخم مرغ که کالری بیشتری دارند استفاده کنید.
آزمایش آهن بدن کودک
یکی از دلایل کم بودن وزن و اشتها، کم خونی کودک است. باید آهن بدن کودک را چک کنید و سپس با نظر پزشک دارو و شربت آهن یا غذاهای غنی از آهن را به کودک بدهید.
استفاده از پروتئین بیشتر
استفاده از پروتئین نظیر گوشت قرمز یک نکته کلیدی برای رشد عضلات است. پس حتما در سوپ و کته همراه سبزیجات از گوشت استفاده کنید. یکی از پروتیین های مهم که ویتامین ب فراوان دارد و به کودک وزن خوبی میدهد تخم مرغ است میتوانید از تعدادی تخم بلدرچین به جای یک تخم مرغ استفاده کنید.
نکات مهم در تهیه غذای کودک نه ماهه
در تهیه غذای نوزاد نه ماهه موارد زیر را رعایت کنید:
- مهم است که غذای کودک خود را با استفاده از روشهای پخت و پز ایمن تهیه کنید تا خطر ابتلا به بیماریهای ناشی از غذا کاهش یابد.
- ویتامین D نقش مهمی در سلامت استخوانها دارد و ممکن است به ایجاد سیستم ایمنی قوی در نوزادان کمک کند. پس از مواد غذایی حاوی کلسیم، که به جذب این ویتامین کمک میکند، استفاده کنید.
- یکی از راههای مناسب برای امتحان غذای انگشتی استفاده از صندلی غذای کودک مناسب و استاندارد است.
- چربیهای سالم، به ویژه اسیدهای چرب امگا ۳، نیز برای نوزادان و کودکان خردسال مهم هستند. آنها به رشد و عملکرد مغز، چشم و سلامت سیستم ایمنی کمک میکنند. از آجیل هایی مثل پودر گردو حتما استفاده کنید.
سوالات متداول
چند بار در روز باید به کودک در این سن غذا بدهیم؟
به کودک نه ماهه باید ۴ تا ۶ وعده در روز غذا بدهیم. بنابراین هر ۳ تا ۴ ساعت در طول روز باید به کودک غذا داده شود. دقت کنید کودک را از شیر شب بگیرید تا اشتهای بیشتری در روز داشته باشد. سه وعده شیر مادر یا شیر خشک نیز در طول روز کافی است.
آیا کودک نه ماهه میتواند مستقل غذا بخورد؟
بله. بهتر است کودک در این سن غذای انگشتی یا فینگر فود بخورد. این کار هم اعتماد به نفس کودک را تقویت میکند و هم مهارت حرکتی ریز کودک را افزایش میدهد. از طرفی کودک آماده جویدن و تجربه بافتهای مختلف غذایی میشود. اگر کودک هنوز خودش غذا را با دست برنمیدارد، بهتر است به جای پوره کردن فقط غذا را با پشت قاشق له کنید.
جمعبندی
در این مقاله از فروشگاه سیسمونی کودکو به برنامه غذایی کودک نه ماهه پرداختیم. لازم است بدانید در این سن کودک غذاها و بافتهای متنوعی را میتواند امتحان کند و بهتر است دیگر غذای کاملا له شده و پوره به کودک ندهید تا کم کم جویدن را تمرین کند.
در ادامه لیستی از غذاهای ممنوعه در این سن را برایتان ذکر کردیم که دادن آنها باعث بروز مشکلاتی در نوزاد میشود. یادتان باشد که هنوز غذای اصلی نوزاد شیر مادر یا شیر خشک است و در طول روز باید ۴ وعده غذای کمکی میل کند.
تلاش کنید تا محیط غذاخوردن نوزاد آرام باشد. غذا خوردن کودک باید از روی میل و رغبت باشد و هیچ اجباری برای خوردن غذا به کار نبرید. وقتی کودک از غذا روی برمیگرداند یعنی میلی به غذا ندارد و سیر است. استفاده از منو رنگارنگ و غذاهای متنوع در برنامه غذای کودک نه ماهه، کودک را به تجربه طعمهای مختلف تشویق میکند و از احتمال بدغذایی کودک در سنین بالاتر میکاهد.
همچنین بخوانید:
