یکی از جذابترین لحظهها برای والدین هنگام اولین حمام نوزاد است. اما طریقه شستن نوزاد در خانه چگونه است؟ در این مقاله در خصوص طریقه حمام کردن نوزاد دختر و پسر به طور کامل توضیح میدهیم. با ما همراه باشید.
طریقه شستن نوزاد یک روزه چگونه است؟
طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی (who) بهتر است نوزاد را در ۲۴ ساعت اول تولد حمام نکنیم. با این حال اگر اصرار دارید که نوزاد را هر چه سریعتر پس از تولد حمام کنید حداقل ۶ ساعت بعد از به دنیا آمدن نوزاد صبر کنید و بعد اولین حمام نوزاد را انجام دهید. این فاصله زمانی کمک میکند تا نوزاد از زندگی رحمی خارج شود و پیوند بین مادر و نوزاد برقرار شود.
در ویدیو زیر طریقه شستن نوزاد یک روزه (تازه متولد شده) نمایش داده شده است:
حمام کردن نوزاد چند بار در هفته باید انجام شود؟
اگر بعد از هربار تعویض پوشک ناحیه پوشک نوزاد را به دقت و به درستی تمیز میکنید، توصیه کلی ما ۲ تا ۳ بار حمام کردن در هفته برای نوزادان تازه متولد شده است.
مدت زمان حمام نوزاد تازه متولد شده باید فقط حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه باشد، به خصوص اگر نوزاد شما پوست خشک یا حساسی دارد. توجه داشته باشید که حمام یکی از روشهایی است که به پرپشت شدن موی نوزاد کمک میکند!
چرا نباید هر روز نوزاد را حمام کرد؟
طبق اطلاعات سایت thebump، پوست نوزاد برای حفظ سلامت خود به چربیهای طبیعی و باکتریهای مفید نیاز دارد. استحمام زیاد، این تعادل را بر هم زده و باعث خشکی و التهاب پوست میشود. همچنین خطرات زیر را به همراه دارد:
- افزایش خطر ابتلا به اگزما
- از بین رفتن باکتریهای مفیدی که از سیستم ایمنی بدن حمایت میکنند
- نابودی لایه محافظ رطوبتی پوست
مراحل و طریقه شستن نوزاد تا قبل از افتادن بند ناف (با اسفنج)
برای حمام کردن تا زمانی که بند ناف نوزاد بیفتد، توصیه میشود به جای حمام کلاسیک، کودک خود را با اسفنج حمام کنید.
لوازم مورد نیاز برای حمام کردن نوزاد متولد شده عبارت اند از:
- کاسه آب گرم
- اسفنج یا یک پارچه شستشوی نرم
- شامپو مخصوص نوزاد
- دو عدد حوله
- پوشک و لباس تمیز
مراحل شستن نوزاد با اسفنج به صورت زیر است:
۱. محیط را آماده کنید
برای جلوگیری از سرما خوردن نوزاد، مکان حمام کردن او باید دمای مناسبی داشته باشد. همچنین این مکان باید گرم بوده و سطح صاف داشته باشد. پیشخوان حمام یا آشپزخانه و نیز میز تعویض پوشک برای این کار مناسب است.
۲. لباس کودک خود را درآورید
لباس نوزادتان را درآورید و او را در حولهای بپیچید. کودک خود را در محل آماده شده به پشت بخوابانید. برای گرم نگه داشتن نوزاد، فقط قسمت هایی از بدن کودک را که در حال شستشو آنها هستید، در معرض دید قرار دهید.
۳. شستن نوزاد با اسفنج را شروع کنید
برای حمام کردن نوزاد یا به طور کلی شستن او تا ده روزگی، از یک اسفنج آغشته به آب یا شامپو مخصوص نوزاد استفاده کنید. شامپو باید مخصوص نوزاد، ارگانیک و ملایم باشد. هنگام شستن نوزاد به چینهای زیر بازو، پشت گوش و دور گردن توجه ویژهای داشته باشید. همچنین بین انگشتان دست و پای کودک خود را بشویید. توجه داشته باشید که میتوانید در مقاله لیست وسایل بهداشتی نوزاد، شویندههای موردنیاز کودک خود را بیابید و خریداری کنید.
۴. صورت نوزاد را تمیز کنید
با استفاده از یک گلوله پنبهای مرطوب یا اسفنج، صورت کودک خود را به آرامی پاک کنید، از چشمها شروع کنید و به سمت بیرون حرکت کنید. برای هر چشم از یک تکه پنبه تازه استفاده کنید.
5. ناحیه پوشک را بشویید
در هنگام شستن نوزاد پسر یا دختر تمیز کردن ناحیه تناسلی اهمیت زیادی دارد. برای این منظور پوشک را بردارید و ناحیه تناسلی را با پنبه تازه و آب گرم تمیز کنید. نوزاد را با احتیاط خشک کنید، به خصوص نواحی بدنش که دارای تا و چین است مثل ران و دست.
6. از بند ناف مراقبت کنید
اگر سطح بند ناف کثیف است، آن را به آرامی با یک پارچه مرطوب تمیز کرده و خشک کنید. از خیس کردن آن خودداری کنید.
7. نوزاد را خشک کنید
بلافاصله بعد از حمام، نوزاد را در حوله بپیچید تا گرم بماند. نوزاد را کاملا خشک کنید و لباس تمیز به او بپوشانید. همیشه دو حوله همراه داشته باشید. احتمال ادرار و پی پی نوزاد در روزهای اول زیاد است. اگر حوله اول کثیف شد، حوله جایگزین در محیط حمام در دسترس داشته باشید.
مراحل و طریقه شستن نوزاد بعد از افتادن بند ناف (حمام سنتی)
هنگامی که بند ناف افتاد و بهبود یافت، میتوانید برای حمام کردن نوزاد به روش کلاسیک و مرسوم از وان نوزاد داخل حمام یا سینک ظرفشویی استفاده کنید.
لوازم مورد نیاز برای حمام سنتی نوزاد به صورت زیر هستند:
- وان حمام نوزاد (اگر وان نوزادی ندارید میتوانید از سینک موجود در منزل استفاده کنید)
- دماسنج آب
- شامپو مخصوص نوزاد
- دستمال یا لیف نرم
- حوله خشک
- پوشک و لباس تمیز
طریقه شستشوی نوزاد در خانه با حمام سنتی به صورت زیر است:
۱. وان کودک یا سینک را آماده کنید
وان حمام نوزاد یا یک سینک تمیز را با حدود 5 سانتیمتر آب ولرم پر کنید. همیشه دمای آب را با مچ یا آرنج خود چک کنید تا مطمئن شوید که گرم است اما داغ نیست. بهتر است آب حمام در حدود 38 درجه سانتیگراد باشد. مطمئن شوید که محیط گرم و راحت است. اگر خیالتان از بابت چک کردن دما به این روش راحت نیست یک دماسنج داخل آب تهیه کنید. دماسنج مناسب را میتوانید در قسمت سایر لوازم حمام نوزاد سایت کودکو تهیه کنید.
۲. کودک را به صورت صحیح در دست بگیرید
برای شستشوی نوزاد در خانه، او را محکم در دست بگیرید، سر و گردنش را با یک دست نگه دارید و با دست دیگر او را در آب پایین بیاورید. از بازوی غیر غالب خود برای حمایت از سر و گردن کودک و از دست دیگر برای نگه داشتن و هدایت بدن کودک به داخل آب استفاده کنید.
یک روش مطمئن برای سر نخوردن نوزاد بر اساس تجربیات مادران استفاده از توری یا آسانشور درون وان نوزاد است.
تجربه استفاده از آسانشور از زبان مادران: « در وان حمام، توری یا آسانشور نوزاد گذاشتم که اگه سر خورد مشکلی پیش نیاد. اگه توری خریده باشید، بچه روی اون راحت میخوابه و میتونید به راحتی حمام کردنش رو شروع کنید. »
۳. به آرامی شستشو را انجام دهید
برای شستن نوزاد از یک دستمال یا لیف نرم استفاده کنید و سر او را بالای آب نگه دارید. استفاده از لیف مخصوص نوزاد که جای دست دارد به شما کمک میکند تا بدن نوزاد را راحتتر لیف بکشید.
۴- ناحیه تناسلی نوزاد را بشویید
همانطور که میدانید اندام خصوصی نوزاد بسیار حساس است. بهتر است که هنگام شستن نوزاد دختر اندام خصوصی او را با لیف نشوئید. یا اگر قصد شستن آن را با لیف دارید، دقت کنید که لیف او از دیگر افراد خانواده کاملا جدا باشد. دقیقا همین مورد برای شستن نوزاد پسر نیز مطرح است. استفاده از لیف میتواند باعث ایجاد سوزش، قرمزی و حتی عفونت در ناحیه تناسلی شود. مخصوصا اگر نوزاد شما ختنه شده باشد، استفاده از لیف میتواند به پوست ختنهگاه آسیب برساند و روند بهبود را کند کند.
۴. بدن نوزاد را خشک کنید
هنگامی که حمام کوچولوی شما کامل شد، او را با احتیاط از سینک یا وان بیرون بیاورید و از سر و گردن او حمایت کنید. اگر از همسرتان کمک میگیرید از او بخواهید تا قبل از تمام شدن حمام با حوله خشک منتظر شما باشد. به محض تمام شدن حمام کردن نوزاد، فوراً او را در یک حوله بپیچید تا بدنش گرم و کاملاً خشک شود.
سپس با حوصله چینهای پوستی اعضای بدن کودک را خشک کنید. این نکته بسیار مهمی است که از مشکلات پوستی جلوگیری میکند.
۵- نوزاد را ماساژ دهید
میتوانید پس از خشک کردن، کودک خود را به آرامی ماساژ دهید تا به آرامش او کمک کنید. برای این منظور میتوانید از لوسیونهای مرطوبکننده استفاده کنید.
رعایت نکات ایمنی در طریقه شستن نوزاد یک روزه
- از حمام کردن نوزاد بلافاصله پس از شیر خوردن یا زمانی که او گرسنه یا خسته است خودداری کنید.
- نوزاد در عمق کمتر از ۵ سانتیمتر هم احتمال غرق شدن دارد. پس هرگز حتی برای چند ثانیه او را داخل وان تنها نگذارید.
- برای ماه اول فقط از آب ساده استفاده کنید. از مصرف صابون و لوسیون تا زمان توصیه پزشک اطفال خودداری کنید.
- اگر از سینک برای شستشوی کوچولوی خود استفاده میکنید، اطمینان حاصل کنید که سینک ثابت و در ارتفاعی راحت برای شما قرار دارد تا هنگام حمام کردن فرزندتان از فشار آوردن به کمر خود جلوگیری کنید.
- بدن کودک شما باید بالای آب بماند. برای گرم نگه داشتن آنها در طول حمام، مرتباً روی آنها آب گرم بریزید.
- دقت کنید که هنگام شستشوی سر نوزاد آب وارد گوشهای او نشود چون ممکن است باعث عفونت یا گرفتگی گوشهایش شود.
- از کف زیاد در وان حمام نوزاد استفاده نکنید چون ممکن است باعث عفونت مجاری ادراری او شود.
- هنگام حمام کردن فرزندتان سعی کنید او را آرام نگه دارید. برای این منظور با او صحبت کنید و لبخند بزنید. همچنین از حرکات تند و ناگهانی پرهیز کنید.
- هنگامی که کودک به سن ۶ ماهگی رسید میتوانید از صندلی حمام استفاده کنید و دیگر نگران لغزندگی نباشید.
- توجه داشته باشید که حتما بعد از حمام برای شستشوی لباس نوزاد اقدام کنید.
نوزاد تازه متولد شده را صبح حمام کنیم یا شب؟
حمام کردن نوزاد در صبح یا شب کاملا به برنامه شما و ویژگی شخصیتی فرزندتان ارتباط دارد. زمانی را انتخاب کنید که آرامش دارید، عجله ندارید و برنامه روزانه شما با شستن فرزندتان تداخل ندارد. برخی از والدین حمام صبحگاهی را انتخاب میکنند، درست زمانی که نوزادانشان هوشیار است. چون برخی از نوزادان بعد از حمام شادابتر و سرحالتر میشوند.
برخی دیگر ترجیح میدهند شستن نوزاد بخشی از یک مراسم آرامشبخش قبل از خواب باشد. در هر صورت اگر نوزاد خود را بعد از شیر دادن حمام میکنید، ابتدا کمی صبر کنید تا غذای نوزاد هضم شود و عاروق بعد از غذا را زده باشد تا در حمام دچار مشکل نشود. بعد از حمام، حتما ناخن نوزاد را بگیرید چون بهترین زمان برای این کار است. مراحل این کار را در مقاله ناخن گرفتن نوزاد مطالعه کنید.
چطور دمای آب حمام را با دمای بدن نوزاد تازه متولد شده تنظیم کنیم؟
دمای مناسب آب برای حمام نوزاد تازه متولد شده بین 37 تا 38 درجه سانتیگراد است. پوست نوزادان نازکتر است، بنابراین به آب ولرم نیاز دارند. نوزادان خیلی سریع گرمای بدن خود را از دست میدهند، خصوصاً وقتی برهنه هستند. بنابراین مطمئن شوید که اتاق حمام به اندازه کافی گرم است. دمای اتاق باید حدود 75 تا 80 درجه سانتیگراد باشد. در صورت نیاز، میتوانید با بخار آب حمام، دمای اتاق را به سرعت افزایش دهید.
فواید حمام برای نوزاد چیست؟
- کمک به از بین بردن آلودگی، عرق و باکتری
- کاهش عفونتهای پوستی
- فرصتی برای والدین برای برقراری رابطه عاطفی با نوزاد خود (افزایش احساس امنیت و عشق)
- کمک به خواب نوزاد
- کمک به رشد حس نوزاد (درگیر شدن حواس بینایی، لامسه، بویایی و شنوایی نوزاد هنگام حمام)
- تقویت واژگان و مهارتهای درک نوزاد
- تقویت مهارتهای حرکتی نوزاد (نوزادان اشیاء را در آب میگیرند و فشار میدهند)
- تسکین علائم سرماخوردگی با حمام آب گرم
- کمک به آرام شدن نوزاد و استفاده از پوآر بینی نوزاد برای از بین بردن گرفتگی بینی او
سوالات متداول
- زمان اولین حمام نوزاد کدام است؟
- به توصیه سازمان جهانی سلامت (WHO) بهتر است اولین حمام نوزاد ۲۴ ساعت بعد از تولد او انجام شود. اگر به دلایل فرهنگی این امر میسر نباشد، این سازمان توصیه میکند که برای اولین حمام نوزاد حداقل ۶ ساعت بعد از تولد او صبر کنید.
- بهترین دمای آب برای شستشوی نوزاد در خانه چقدر است؟
- آب حمام برای حمام کردن نوزاد باید ولرم باشد. بنابراین آب نباید خیلی گرم یا خیلی سرد باشد.
- ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ روش ﺑﺮای خواباندن ﻧﻮزاد در وان چیست؟
- شما میتوانید با یک دست سر و گردن نوزاد را بگیرید و با دست دیگر به آرامی بدون نوزاد را بشویید وبرای شستن هدایت کنید. یک راه ایمن برای حمام کردن نوزاد تازه متولد شده استفاده از آسانشور داخل وان حمام است.
- چقدر آب برای حمام کردن نوزاد کافی است؟
- توصیه کلی این است که برای حمام نوزاد وان را حدود ۵ سانتیمتر از آب پر کنید . اصلا و ابدا کودک را تنها داخل وان نگذارید و برای لحظهای اورا ترک نکنید.
- موهای نوزاد را چگونه بشورم؟
- برای شستن موی نوزاد از آب ولرم استفاده کنید و فقط یک قطره از شامپو ملایم و مخصوص نوزاد را روی سر ماساژ دهید سپس با یک فنجان کوچک آب یا با دستمال مرطوب در حالی که دست خود را روی پیشانی نوزاد گرفتید آبکشی کنید . مواظب باشید آب به داخل چشم نوزاد نرود.
- استفاده از اسباب بازی برای حمام کردن نوزادان چند ماهه مناسب است؟
- عروسکهای پلاستیکی حمام، اسباببازی مناسب نوزاد زیر یک سال (۳ تا ۶ ماه) است.
جمعبندی
در این مقاله از فروشگاه سیسمونی کودکو تلاش کردیم تا درباره بایدها و نبایدهای شستن نوزاد دختر و پسر صحبت کنیم. میدانیم که اولین حمام نوزاد از استرس زا ترین کارهایی است که وقتی تازه پدر و مادر شده اید تجربه میکنید.
پس فراموش نکنید که حداقل ۲۴ ساعت بعد از تولد به نوزادتان زمان بدهید و سپس او را بشویید. برای حمام کردن نوزاد تازه متولد شده از اسفنج استفاده کنید تا زمانی که بند ناف او بیفتد. مراحل این روش آسان و ایمن را در مقاله به تفصیل توضیح دادیم.
یادتان باشد که حمام کردن زمانی کامل میشود که چین و تای بین دست و پای نوزاد را به طور کامل خشک کنید و از لوسیون و مرطوب کننده استفاده کنید تا از خشکی پوست جلوگیری کنید. حالا نوبت ماساژ و یک خواب مطبوع است. حمام کردن فرصتی برای پیوند بین کودک و والدین است. نترسید و از این فرصت استفاده کنید!
همچنین بخوانید:
3 دیدگاه
فصل تابستان که خیلی گرم است، نوزادان زیاد عرق می کنند و مدام باید ببریدشان حمام چون کلافه می شوند و نمی توانند بخوابند. اگر قبل از خواب نوزادتان را حمام ببرید، می تواند خواب راحتی داشته باشد و بدون غر زدن در خواب بخوابد.
آره واقعا خیلی کمک میکنه تو تابستون. من از چند نفر دیگه هم اینو شنیدم.
سلام، من برای اولین بار شستشوی نوزاد در خانه خودم را امتحان کردم و تنهایی پسرم را حمام کردم اما خیلی استرس داشتم! قبل از این، خانه مادرم و با کمک او نوزادم را حمام می کردم. با رعایت نکاتی که در این صفحه خوانده بودم، خیلی خوب پیش رفت. مهمترین نکته این است که دمای آب را چک کنید و از محصولات ملایم برای پوست نوزاد استفاده کنید.