وقتی نوزاد دو ماهه می‌شود باید منتظر مراحل رشد و تکامل هیجان‌انگیز زیادی باشید. در این سن نوزاد عاشق تعامل است و به سرعت رشد می‌کند. در ادامه درباره نحوه رشد، تغییرات و یادگیری نوزاد در سن دو ماهگی صحبت می‌کنیم.
پادکست توضیح در مورد دو ماهگی نوزاد پسر و دختر
در پادکست زیر در خصوص نوزاد در این سن به طور کامل توضیح داده‌ایم و شما می‌توانید به جای مطالعه مقاله به این پادکست گوش کنید:
رشد نوزاد دو ماهه
بچه دو ماهه توانمندتر از ماه قبل شده است و برخی از حرکات را برای اولین بار انجام می‌دهد که شما را شگفت‌زده می‌کند. در این بخش به ابعاد مختلف رشد کودک در این سن می‌پردازیم.
رشد فیزیکی
- قد و وزن نوزاد پسر: به طور میانگین در دو ماهگی، نوزاد پسر حدود ۵.۶ کیلوگرم وزن و حدود ۵۸ سانتی‌متر قد دارد.
- قد و وزن نوزاد دختر: در دو ماهگی، نوزاد دختر نیز به طور میانگین حدود ۵ کیلوگرم وزن دارد و ۵۷ سانتی‌متر قد کشیده است.
رشد حرکتی
در دو ماهگی، نوزاد به‌تدریج از مرحله حرکات کاملا رفلکسی فاصله می‌گیرد و وارد دوره‌ای می‌شود که نشانه‌های رشد حرکتی ارادی در او ظاهر می‌شود:
- شروع کنترل حرکات: گرچه هنوز بسیاری از حرکات کودک دو ماهه رفلکسی است، اما در این سن کنترل روی حرکات را به تدریج یاد می‌گیرد.
- تحرک بیشتر در حالت خوابیده: هنگامی که نوزاد ۲ ماهه به پشت دراز می‌کشد، متوجه می‌شوید که بیشتر تکان می‌خورد و لگد می‌زند.
- توانایی نگه داشتن سر: وقتی کودک روی شکم قرار می‌گیرد می‌تواند سرش را بالا نگه دارد.
- حرکت هماهنگ اندام‌ها: نوزاد در این سن هر دو دست و هر دو پا را به خوبی تکان می‌دهد.
رشد حواس
در دو ماهگی، نوزاد علاوه بر رشد فیزیکی، تغییرات قابل‌توجهی را در حواس خود نیز تجربه می‌کند. به‌ویژه بینایی و شنوایی او در حال تقویت است و به‌تدریج نشانه‌هایی از تعامل با محیط و والدین در او دیده می‌شود:
- تقویت بینایی و ارتباط چشمی: در ۲ ماهگی بینایی کودک شما در حال بهبود است. همچنین بچه با والدین تماس چشمی برقرار می‌کند.
- رفتارهای آرام‌بخش: کودک می‌تواند با مکیدن دست خود به آرامش برسد.
- پاسخ به صداها: در این سن نوزاد به صدای بلند واکنش نشان می‌دهد.
رشد اجتماعی
در دو ماهگی، نوزادان کم‌کم به دنیای اطراف خود واکنش‌های اجتماعی نشان می‌دهند و شروع به تعامل ساده با چهره‌ها و صداهای آشنا می‌کنند. این رفتارها پایه‌گذار ارتباط عاطفی بین نوزاد و والدین هستند.
- تمرکز بر چهره‌ها و اشیاء جالب: وقتی با نوزاد دو ماهه صحبت می‌کنید یا دوربین گوشی را جلوی او می‌گیرید، معمولاً برای چند لحظه ساکت می‌شود و به چهره شما یا صفحه دوربین خیره می‌ماند.
- لبخند اجتماعی: در این سن، اگر به نوزاد لبخند بزنید، ممکن است لبخند شما را تقلید کند. این اولین نشانه‌های ارتباط عاطفی و اجتماعی اوست.
- شروع تولید صداهای ساده: کودک دو ماهه گاهی صداهایی مثل «غان و غون» یا آواهای غیرگریه از خود تولید می‌کند که نشان‌دهنده شروع تمرین برای صحبت کردن است.
رشد شناختی
در این سن، نوزاد شروع به درک ابتدایی از محیط اطراف خود می‌کند. او توانایی تمرکز محدود اما رو به رشدی دارد و به نشانه‌های بصری و احساسی پاسخ می‌دهد.
- دنبال کردن حرکات: وقتی راه می‌روید یا حرکت می‌کنید، نوزاد با نگاهش شما را دنبال می‌کند. این نشانه‌ای از رشد توجه و هماهنگی چشم است.
- تمرکز لحظه‌ای: برای مدت کوتاهی می‌تواند به اسباب‌بازی یا وسایل اطرافش دقت کند، هرچند هنوز تمرکز او محدود است.
- ابراز نارضایتی: وقتی بی‌حوصله یا خسته است، ممکن است با بهانه‌گیری یا صداهایی خاص ناراحتی خود را نشان دهد.
- دقت به چهره‌ها: نوزاد دو ماهه در چهره افراد خیره می‌شود و به آنها دقت می‌کند. این مرحله مهمی در شناخت روابط اجتماعی و احساسات دیگران است.
تقویت هوش نوزاد دو ماهه
از روز اول تولد نوزاد می‌توانید با انجام یکسری فعالیت روزمره به تحریک رشد مغزی نوزاد کمک کنید. حتی کتاب‌هایی با همین عنوان در بازار وجود دارند که می‌توانید تهیه کنید. فهرستی از فعالیت‌های روزانه که به تقویت هوش نوزاد دو ماهه منجر می‌شود را در ادامه با هم مرور می‌کنیم:
- تماس فیزیکی: در آغوش گرفتن، نوازش و تماس فیزیکی منظم، مغز کودک را تحریک می‌کند و به رشد توانایی‌های شناختی و عاطفی او کمک می‌کند.
- تجربه‌های حسی متنوع: کودک را در معرض انواع تجربه‌های حسی قرار دهید؛ مثلاً لمس پارچه‌های مختلف، شنیدن صداهایی مانند لالایی، و دیدن رنگ‌ها و اشکال متنوع.
- بازی‌های ساده و مؤثر: بازی‌هایی مانند دالی‌موشه، دست زدن یا قایم‌باشک، به تقویت رشد مغزی و عضلانی کودک کمک می‌کند و پایه‌های یادگیری آینده را می‌سازد.
- پاسخ به آواهای کودک: وقتی بچه دو ماهه صداهایی مثل قان و غون تولید می‌کند، با لبخند، هیجان و صحبت، به او پاسخ دهید تا حس تعامل و برقراری ارتباط در او تقویت شود.
- آواز خواندن برای نوزاد: آواز خواندن برای کودک نه تنها آرامش‌بخش است، بلکه در شکل‌گیری درک اولیه زبان نیز تأثیرگذار است.
- خواندن کتاب با صدای بلند: کتاب خواندن برای نوزاد، حتی در این سن، به گسترش دایره واژگان و تقویت مهارت‌های شناختی او کمک می‌کند.
تغذیه نوزاد ۲ ماهه
یک کودک دو ماهه در ۲۴ ساعت چقدر باید غذا بخورد و برنامه غذایی توصیه شده چیست؟ در ادامه اطلاعات تایید شده توسط متخصصین را برای شما شرح می‌دهیم:
- علائم گرسنگی: نشانه‌هایی مانند حرکات مکیدن، آوردن دست به دهان، ناله کردن، یا جمع کردن بازوها و دست‌ها به سمت دهان، از جمله علائم آمادگی برای تغذیه هستند. به‌طور میانگین، در طول ۲۴ ساعت حدود ۸ تا ۱۲ بار ممکن است علائم گرسنگی را در نوزاد مشاهده کنید.
- تعداد دفعات تغذیه: متخصصان توصیه می‌کنند که در این سن، تغذیه باید بر اساس تقاضای نوزاد انجام شود و هر زمان که نوزاد گرسنه است، به او شیر داده شود.
- شیر به‌عنوان تغذیه کامل: در این سن، تمام مواد مغذی مورد نیاز نوزاد از طریق شیر مادر (یا شیر خشک مناسب) تأمین می‌شود و نیاز به غذای کمکی نیست.
- نحوه مکیدن صحیح: نوزاد دو ماهه سر شیشه شیر نوزاد یا نوک سینه مادر را محکم می‌گیرد و زبانش را به جلو و عقب حرکت می‌دهد تا مکیدن مؤثری داشته باشد.
- توجه به نشانه‌های سیری: کند شدن یا توقف مکیدن، یا روی برگرداندن صورت از سینه یا شیشه، نشانه‌هایی هستند که نشان می‌دهند نوزاد سیر شده است و نباید بیش از حد تغذیه شود.
- احتمال حذف یک وعده شبانه: با افزایش ظرفیت معده نوزاد، ممکن است بتوانید یک وعده‌ی نیمه‌شب را حذف کنید و کودک تا صبح بدون گرسنگی بخوابد.
ادرار و مدفوع کودک دو ماهه
تعداد پوشک‌هایی که در طول روز در این سن برای کودک عوض می‌کنید، به شما سرنخی در مورد سلامت و دریافت غذای کافی توسط کودک می‌دهد. در ادامه درباره اینکه یک کودک ۲ ماهه باید چند بار پوشک خود را خیس کند، اطلاعات لازم را کسب می‌کنیم.
- دفعات ادرار: به خاطر داشته باشید که هر نوزادی الگوی منحصر‌به‌فردی دارد. کودک دو ماهه ممکن است از هر دو ساعت یک‌بار تا هر چهار تا شش ساعت یک‌بار ادرار کند. اگر تعداد پوشک نوزاد خیس به‌طور قابل توجهی کاهش یابد یا دهان کودک خشک به نظر برسد، ممکن است دچار کم‌آبی شده باشد و نیاز به بررسی پزشکی دارد.
- دفعات مدفوع: در این سن، دفعات مدفوع می‌تواند از چند بار در روز تا فقط سه بار در هفته متغیر باشد. این مسئله معمولاً طبیعی است، به‌ویژه اگر مدفوع نرم باشد و نوزاد حال عمومی خوبی داشته باشد.
- در صورت نگرانی به پزشک مراجعه کنید: اگر احساس می‌کنید که الگوی دفع ادرار و مدفوع نوزاد غیرعادی است یا کودک بی‌قرار، بی‌حال یا ناراحت است، مراجعه به پزشک برای بررسی وضعیت سلامت او توصیه می‌شود.
اسهال نوزاد دو ماهه
مدفوع طبیعی نوزادان که با شیر مادر تغذیه می‌شوند زرد رنگ و کمی شل است. اما اگر مدفوع به طور غیر معمول آبکی باشد و دفعات آن به طور واضح بیشتر از معمول باشد یعنی کودک اسهال شده است.
اگر نوزاد بی‌قرار و کم اشتهاست، ادرار کمی می‌کند و پوشکش خشک مانده یعنی بدنش کم آب شده است. در این حالت در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
اسهال نوزاد دلایل مختلفی مثل تغییر نوع شیرخشک، آلرژی، عفونت و مصرف دارو توسط مادر شیرده دارد.
یبوست نوزاد دو ماهه
اگر نوزاد دوماهه این نشانه‌ها را دارد دچار یبوست شده است:
- حداقل دوبار در هفته مدفوع نمی‌کند
- مدفوع او خشک، تکه تکه یا گلوله گلوله است
- هنگام دفع احساس ناراحتی می‌کند
برای این موارد و نیز نفخ شکم یا زور زدن هنگام دفع حتما به پزشک کودک مراجعه کنید.
یبوست می‌تواند به دلایل مختلف، مخصوصا در نوزادانی که شیرخشک می‌خورند، اتفاق بیفتد. گاهی بیماری زمینه‌ای مثل اختلال تیرویید باعث یبوست می‌شود. شیر مادر بهترین گزینه برای از بین بردن یبوست است. اگر نوزاد ۲ ماهه شما شیرخشک می‌خورد و یبوست دارد حتما با پزشک درباره مصرف نوع شیرخشک مشورت کنید.
خواب نوزاد دو ماهه
در ۲ ماهگی، نوزاد شما ممکن است در طول روز زمان بیشتری را نسبت به یک نوزاد تازه متولد شده، هوشیار و بیدار باشد. اگرچه ممکن است خواب کمتری بخواهد، اما ممکن است مدت زمان خوابش کمی طولانی‌تر باشد. اما به طور میانگین خواب کودک دو ماهه ویژگی‌های زیر را دارد:
- خواب طولانی‌تر در شب (در برخی نوزادان): در این مرحله، برخی از نوزادان (اما نه همه) می‌توانند در طول شب، قبل از بیدار شدن برای شیر خوردن یا به دلیل گرما یا سرمای زیاد، مدت زمان بیشتری بخوابند.
- میزان خواب روزانه: نوزاد ۲ ماهه به‌طور معمول به ۱۴ تا ۱۷ ساعت خواب در شبانه‌روز نیاز دارد که شامل چرت‌های کوتاه در طول روز نیز می‌شود.
- اهمیت روتین خواب: شروع روتین قبل از خواب از همین حالا می‌تواند به شکل‌گیری عادات خواب سالم کمک کند؛ مثلاً کاهش نور، اجتناب از صحبت با صدای بلند، و خواباندن نوزاد بلافاصله پس از تغذیه و تعویض پوشک. برخی اپلیکیشن‌ها مانند Smart Sleep Coach می‌توانند الگوی خواب نوزاد را ردیابی و زمان‌های مناسب برای خواب را پیشنهاد دهند. با این حال، حس مادرانه و شناخت فردی از نوزاد همچنان بهترین راهنماست.
بازی با نوزاد ۲ ماهه
بازی کردن و تعامل با دیگران نقش بزرگی در رشد مغز و یادگیری اولیه کودک دارد. در ادامه چند فعالیت و بازی با نوزاد ۲ ماهه را پیشنهاد می‌دهیم:
انواع بازی برای افزایش هوش نوزاد دو ماهه
- کتاب‌خوانی روزانه: برای کودک خود کتاب بخوانید حتی اگر معنای کلمات را درک نکند. او به صدا، ریتم و آهنگ کلام شما گوش می‌دهد. تکرار کتاب‌ها نه‌تنها مانعی ندارد، بلکه برای نوزادان لذت‌بخش و مفید است.
- گفت‌وگوی دوطرفه: با کودک خود صحبت کنید. به آواهای او پاسخ دهید و مکالمه را با شرح کارهایی که انجام می‌دهید آغاز کنید. وقتی او «صحبت» می‌کند، به نگاه، صدا و واکنش‌هایش توجه نشان دهید تا حس امنیت و اهمیت در او تقویت شود.
- تجربه شنیداری از زندگی روزمره: اجازه دهید کودک صدای کارهای عادی خانه مانند شستن ظرف‌ها یا تا کردن لباس‌ها را بشنود. این صداهای روزمره نیز می‌توانند حس آرامش و کنجکاوی او را برانگیزند.
- معرفی صداهای مختلف: موسیقی ملایم، صدای طبیعت یا اسباب‌بازی‌هایی که صدا تولید می‌کنند، به کودک کمک می‌کند تا دنیای صوتی اطراف خود را بشناسد.
بهترین اسباب‌بازی نوزاد ۲ ماهه
در ۲ ماهگی، نوزادان تازه از طریق حواس خود شروع به تعامل با جهان می‌کنند. بهترین اسباب‌بازی‌ها برای نوزاد دو ماهه بر تحریک بصری، صداهای ملایم، کاوش لمسی و تشویق به خوابیدن روی شکم تمرکز دارند. لیستی از پیشنهادات ما را در ادامه می‌خوانید:
- آویز تخت و کریر نوزاد: آویز تخت نوزاد می‌تواند موزیکال باشد تا به تحریک شنوایی علاوه بر تحریک بصری نیز کمک کند.
- کتاب پارچه‌ای بافت‌دار: کتاب‌های پارچه‌ای که بافت‌های مختلف دارند می‌توانند لامسه کودک را تحریک کرده و کنجکاوی کودک را تقویت کنند.
- تشک بازی یا جیم پلی: تشک بازی یک ابزار بسیار مناسب برای تحریک حواس است و همزمان مکان مناسبی برای انجام حرکات شکم می‌باشد.
- اسباب‌بازی موزیکال: دقت کنید که صدای اسباب‌بازی باید برای کودک دو ماهه ملایم باشد و صرفا به تحریک حس شنوایی کودک کمک کند.
- جغجغه: انواع مختلف جغجغه نوزاد، مخصوصا جغجغه پارچه‌ای که به مچ بسته می‌شود، کودک را تحریک به حرکات مختلف دست و پا می‌کند. همچنین دلبند شما کنجکاو می‌شود منبع صدا را کشف کند. بنابراین تمام حواس او درگیر می‌شود.
سلامتی نوزاد ۲ ماهه
کودکان در حین رشد، مخصوصا در دوران نوزادی، دارای مشکلاتی می‌شوند که طبیعی است و برای خیلی از آنها به وجود می‌آید. در ادامه برخی از این مشکلات سلامتی را توضیح می‌دهیم.
راش پوشک
وقتی پوشک خیس یا کثیفی برای مدت طولانی با پوست کودک در تماس باشد، می‌تواند باعث ایجاد جوش قرمز در ناحیه پوشک شود.
برای مقابله با راش پوشک، پوشک‌های خیس یا کثیف را در اسرع وقت عوض کنید و به خوبی ناحیه پوشک را تمیز و خشک نمایید. همچنین پیشنهاد می‌کنیم از کرم‌های پوستی روزانه نوزاد برای جلوگیری از مشکل سوختگی و راش پوشک استفاده کنید.
اگزما
اگر بچه دو ماهه در ناحیه آرنج و زانو دچار لکه‌های قرمز خارش‌دار و پوسته پوسته شده است، می‌تواند اگزما باشد.
استفاده از شوینده ملایم و بدون عطر برای کودک می‌تواند مفید باشد. همچنین لباس‌های نرمی به او بپوشانید و تعداد دفعات حمام کردن را حداکثر به سه بار در هفته کاهش دهید.
آلرژی
اگر کودک شما بهانه‌گیر به نظر می‌رسد یا بیش از حد گریه می‌کند، عطسه، خس خس سینه و سرفه دارد، آبریزش بینی دارد، چشم‌هایش قرمز می‌شود، خارش دارد یا دچار بثورات پوستی می‌شود، احتمالا دچار آلرژی است. پزشک کودک شما باید علل احتمالی را بررسی کرده و نوع حساسیت نوزاد را تشخیص دهد.
برفک دهان
یک عفونت قارچی که بیشتر در نوزاد دو ماهه دیده می‌شود و باعث ایجاد لکه سفید در سقف دهان و گونه نوزاد می‌شود برفک است.
این بیماری شبیه شیر باقی مانده در دهان نوزاد است اما به راحتی تمیز نمی‌شود. سیستم ایمنی نوزاد ضعیف است و به راحتی به این بیماری مبتلا می‌شود.
اگر علائم این بیماری را دیدید به پزشک مراجعه کنید.
لرزش چشم
حرکات چشم نوزاد ۲ ماهه ممکن است به صورت افقی باشد که غیر ارادی است. نقص تکامل اعصاب بینایی یا ضعف مغز در کنترل عضلات چشم و عوامل ژنتیکی ممکن است دلیل ابتلا به این بیماری باشد.
نگران نباشید در بسیاری مواقع با رشد نوزاد این مورد بهتر می‌شود و نیاز به پیگیری خاصی ندارد. اما مشورت با چشم پزشک را فراموش نکنید؛ به خصوص اگر نوزاد کم اشتها شده و کاهش وزن داشته است.
رفلاکس
رفلاکس در سن ۲ تا ۴ ماهگی نوزاد به اوج می‌رسد و معمولا تا یک‌سالگی بهبود پیدا می‌کند. علایمی مثل برگرداندن شیر، بی‌قراری و گریه با قوس دادن به پشت کمر، خس خس سینه نشانه ریفلاکس نوزاد است.
در نوزاد ۲ ماهه هنوز مری تکامل پیدا نکرده و نباید بلافاصله بعد از تغذیه به پشت بخوابد. در صورت دیدن علایمی مثل عدم وزنگیری، بی اشتهایی زیاد و مشکل تنفسی حتما به پزشک مراجعه کنید.
علایمی که در صورت مشاهده در نوزاد دو ماهه باید به پزشک مراجعه کنید
اگر کودک ۲ ماهه شما موارد زیر را دارد، باید با متخصص اطفال خود صحبت کنید:
- نمی‌تواند هنگام شیر خوردن از سینه مادر یا شیشه شیر، سینه را بگیرد.
- هنگام شیر خوردن مقدار زیادی شیر مادر یا شیر خشک از کنار دهانش خارج می‌شود.
- اصلا لبخند نمی‌زند.
- دست‌هایش را به دهانش نمی‌برد.
- به صداهای بلند واکنشی نشان نمی‌دهد.
- افراد و اشیاء را هنگام حرکت دنبال نمی‌کند.
- در حالی که روی شکمش است، نمی‌تواند سرش را بالا نگه دارد.
سوالات متداول
- دو ماهگی واکسن دارد؟
- طبق برنامه جامع شبکه بهداشت کشور، در پایان ۸ هفتگی باید واکسن دو ماهگی نوزاد در مراکز و خانه‌های بهداشت تزریق شود.
- گریه زیاد نوزاد در دو ماهگی طبیعی است؟
- نوزاد سالم در این سن می‌تواند تا سه ساعت در روز گریه کند. اما اگر نگران گریه بیش از حد او هستید حتما باید عوامل گریه مثل ریفلاکس، یبوست و نفخ شکم، دل درد و برفک دهان را بررسی کرده و به آنها رسیدگی کنید.
- دلایل لجبازی نوزاد دو ماهه چیست؟
-
لجبازی در نوزاد دو ماهه به‌معنای واقعیِ رفتار آگاهانه یا عمدی نیست، چون در این سن هنوز مغز نوزاد به حدی رشد نکرده که بتواند چنین تصمیم‌گیری‌هایی داشته باشد. آنچه به‌عنوان «لجبازی» در این سن به نظر می‌رسد، در واقع واکنش طبیعی نوزاد به نیازها، ناراحتی‌ها یا تحریکات محیطی است. در ادامه مهم‌ترین دلایل این رفتارها را می‌بینید:
– گرسنگی یا تشنگی: نوزادان اغلب تنها با گریه می‌توانند نیاز خود را بیان کنند.
– نیاز به آغوش یا تماس بدنی: نوزادان به حضور والدین و احساس امنیت نیاز دارند و ممکن است با گریه و بی‌قراری، این نیاز را ابراز کنند.
– ناراحتی فیزیکی: مثل پوشک خیس، گاز معده، کولیک یا رفلاکس.
– خستگی زیاد: نوزادانی که بیش از حد بیدار مانده‌اند یا تحریک شده‌اند، ممکن است بی‌قراری کنند و آرام گرفتن‌شان سخت شود.
– نیاز به خواب: بعضی نوزادان هنگام خوابیدن مقاومت می‌کنند و این می‌تواند شبیه لجبازی به نظر برسد.
– تغییر محیط یا صدای زیاد: حساسیت به نور، صدا، یا تغییر دمای اتاق می‌تواند باعث واکنش‌های شدید شود.
– بروز جهش رشدی: در دو ماهگی، نوزادان ممکن است وارد فاز رشد ذهنی یا جسمی شوند و این باعث تغییر در رفتارشان شود.
جمع‌بندی
در این مقاله از فروشگاه سیسمونی کودکو درباره نوزاد دو ماهه و نقاط عطف رشد کودک در این سن صحبت کردیم. حالا می‌دانیم که بچه دو ماهه کنترل بیشتری روی حرکات خود دارد و زمانی که روی شکم دراز کشیده به راحتی می‌تواند گردنش را کنترل کند. همچنین او به دیگران لبخند می‌زند و حرکات اشیا و افراد را دنبال می‌کند.
در ادامه درباره روتین تغذیه و خواب نوزاد سالم در سن دو ماهگی صحبت کردیم. نوزاد در این سن بین ۱۴ تا ۱۷ ساعت در شبانه روز می‌خوابد و اگر حداقل ۸ تا ۱۲ بار تقاضای شیر کرد تعجب نکنید.
یادتان باشد بچه دو ماهه عاشق تعامل است و تنها نیاز به خواب و شیر ندارد. با او حرف بزنید، برایش شعر بخوابید و هیجان زده پاسخ حرکاتش را بدهید. تمام این بازی‌ها تاثیر شگرفتی بر رشد مهارت‌های شناختی کودک دارد. حتی اسباب‌بازی‌هایی مناسب این سن کودک و برای رشد حواس او طراحی شده‌اند که لازم است از فروشگاه‌های معتبر آنها را تهیه کنید.
حواستان باشد که کودک دو ماهه وسایل را به سمت دهانش می‌برد. پس اسباب بازی با قطعات کوچک را در اختیارش قرار ندهید. از لحظات شیرین با دلبند دو ماهه خود لذت ببرید و از نکات مربوط به سلامتی کودک که با هم مرور کردیم غافل نشوید!
همچنین بخوانید:
